هوش مصنوعی و تهدیدات امنیتی
چگونه عاملهای هوش مصنوعی امکان حملات سایبری را متحول میکنند؟
ظهور عاملهای هوش مصنوعی و چالشهای امنیتی جدید
شرکت سیمانتک (Symantec) به عنوان یکی از پیشگامان امنیت سایبری، در تحقیقات اخیر خود هشدار داده است که ظهور عاملهای هوش مصنوعی (AI Agents) میتواند زمینهساز حملات پیچیدهتر و خودکار توسط هکرها شود. این فناوری که به تازگی توسط شرکتهایی مانند اوپنایآی (OpenAI) معرفی شده، قابلیت انجام وظایف پیچیده مانند جمع آوری اطلاعات، نوشتن کدهای مخرب و حتی ارسال ایمیلهای فیشینگ را دارد.
در این مقاله، به بررسی یافتههای تیم تحقیقاتی سیمانتک میپردازیم و تحلیل میکنیم که چگونه عاملهای هوش‌مصنوعی مانند Operator میتوانند توسط مجرمان سایبری مورد سوءاستفاده قرار گیرند. همچنین، راهکارهای امنیتی برای مقابله با این تهدیدات نوظهور را مرور خواهیم کرد.
عاملهای هوش مصنوعی چیستند و چگونه کار میکنند؟
عاملهای هوش‌مصنوعی (AI Agents) نسل جدیدی از سیستمهای هوشمند هستند که برخلاف مدلهای زبانی بزرگ (LLMها)، توانایی اجرای عملیات خودکار را دارند. این عاملها میتوانند:
با صفحات وب تعامل داشته باشند (مثلاً اطلاعات را استخراج کنند).
کدنویسی کنند (از جمله اسکریپتهای PowerShell یا پایتون).
ایمیلهای فیشینگ طراحی و ارسال کنند.
تحلیل اطلاعات سازمانی انجام دهند.
در گذشته، هکرها از چتباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی فقط برای تولید محتوای فیشینگ یا کمک در کدنویسی استفاده میکردند. اما حالا، با معرفی عاملهایی مانند Operator اوپنایآی، امکان حمله کاملاً خودکار با حداقل دخالت انسان فراهم شده است.
آزمایش سیمانتک: چگونه یک عامل هوش‌مصنوعی یک حمله فیشینگ را اجرا کرد؟
تیم Threat Hunter سیمانتک در یک آزمایش جالب، از Operator اوپنایآی خواست تا یک حمله فیشینگ را از ابتدا تا انتها اجرا کند. مراحل این حمله به شرح زیر بود:
۱. شناسایی هدف: یافتن نام و ایمیل کارمند
عامل هوش مصنوعی ابتدا نام Dick O’Brien (یکی از اعضای تیم سیمانتک) را پیدا کرد. سپس با تحلیل الگوی ایمیلهای شرکت Broadcom (مالک سیمانتک)، آدرس ایمیل او را حدس زد.
۲. نوشتن اسکریپت مخرب PowerShell
عامل هوش مصنوعی یک اسکریپت PowerShell طراحی کرد که برای جمعآوری اطلاعات سیستم قربانی قابل استفاده بود. جالب اینجا بود که Operator قبل از نوشتن اسکریپت، چندین صفحه آموزشی درباره PowerShell را مطالعه کرد تا بهترین روش را انتخاب کند!
۳. ارسال ایمیل فیشینگ با هویت جعلی
عامل هوش مصنوعی یک ایمیل فریبنده با نام “IT Support” ایجاد کرد و از قربانی خواست اسکریپت را اجرا کند. نکته نگرانکننده این بود که Operator بدون نیاز به تأیید هویت واقعی فرستنده، ایمیل را ارسال کرد.
چرا این آزمایش نگران کننده است؟
کاهش موانع ورود برای هکرها
اتوماسیون حملات: هکرهای کمتجربه هم میتوانند با دستورات ساده، حملات پیچیده راهاندازی کنند.
سرعت بالاتر: عاملهای هوش مصنوعی در چند دقیقه اطلاعات را جمعآوری و حمله را اجرا میکنند.
مقیاس پذیری: امکان حمله همزمان به هزاران هدف وجود دارد.
افزایش پیچیدگی تشخیص تهدیدات
ایمیلهای فیشینگ شخصیسازیشده: هوش مصنوعی میتواند ایمیلهایی با لحن واقعی و متناسب با نقش سازمانی قربانی بنویسد.
تغییر مداوم الگوهای حمله: برخلاف روشهای سنتی، عاملهای هوش مصنوعی هر بار از تکنیک های متفاوتی استفاده میکنند.
راهکارهای سیمانتک برای مقابله با تهدیدات عاملهای هوش مصنوعی
۱. تقویت احراز هویت چندعاملی (MFA)
استفاده از MFA میتواند حتی اگر رمز عبور لو رفته باشد، از دسترسی هکر جلوگیری کند.
۲. نظارت بر فعالیتهای غیرعادی
راه حلهای Endpoint Detection and Response (EDR) سیمانتک میتوانند رفتارهای مشکوک مانند اجرای اسکریپتهای غیرمنتظره را شناسایی کنند.
۳. آموزش کارمندان درباره فیشینگ پیشرفته
با توجه به هوشمندی ایمیلهای فیشینگ جدید، آموزش مداوم پرسنل ضروری است.
۴. محدود کردن دسترسی به اطلاعات حساس
استراتژی Least Privilege (حداقل دسترسی لازم) باعث میشود حتی اگر حمله موفق شود، خسارت محدود بماند.
آینده عاملهای هوش‌مصنوعی در امنیت سایبری
سیمانتک پیش بینی می کند که در آینده نزدیک، عاملهای هوش‌مصنوعی مجهزتر قادر خواهند بود:
زنجیره کامل حمله (از شناسایی تا نفوذ و تثبیت حضور در شبکه) را خودکار انجام دهند.
حملات چندمرحلهای با پایداری چندروزه در شبکه هدف اجرا کنند.
از نقاط ضعف Zero-Day بدون نیاز به دانش عمیق استفاده کنند.
نتیجه گیری: هوش مصنوعی؛ سلاح دو لبه در امنیت سایبری
در حالی که عاملهای هوش‌مصنوعی میتوانند کارایی سازمانها را بهبود بخشند، در عین حال تهدیدات امنیتی بیسابقهای ایجاد میکنند. راهکارهای سنتی امنیت دیگر کافی نیستند
شرکت ها باید با به روزرسانی مستند سیاستهای امنیتی و استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی دفاعی، خود را آماده این چالش کنند.
سیمانتک به عنوان یکی از پیشروهای صنعت امنیت، همواره در حال توسعه راهحلهای نوین برای مقابله با تهدیدات هوش‌مصنوعی است. سازمانها باید با همکاری متخصصان امنیتی، رویکردی پیشگیرانه (نه واکنشی) در برابر این خطرات اتخاذ کنند.